22 Απρ Τα σχολεία του Αδάμ
Τα σχολεία του χωριού
Σύμφωνα με στοιχεία που αντλούνται από το προαναφερθέν βιβλίο “ΑΔΑΜ ΤΟ ΧΩΡΙΟ”, πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο το 1836.
Τότε ήρθε στο χωριό από το μοναστήρι Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους, σαν δάσκαλος, κάποιος ιερομόναχος με το όνομα Παπαναστάσης, ο οποίος ήταν και ο πρώτος παπάς της εκκλησίας.
Την εποχή εκείνη σχολικό κτήριο δεν υπήρχε. Σαν σχολείο χρησιμοποιούσαν κτίσμα στο σημείο που βρίσκεται το σπίτι του Σ. Μωραϊτη. Εκεί συγκεντρώνονταν και παρακολουθούσαν μαθήματα τα παιδιά του χωριού, κυρίως μεγάλης ηλικίας. Ο αριθμός τους πλησίαζε τους 60. Καθόταν κυκλικά, σε σκαμνάκια, γύρω από τη φωτιά (ένα τζάκι στη μέση του χώρου). Στον ίδιο χώρο διδάσκονταν και βυζαντινή μουσική.
Ο Παπαναστάσης έμεινε ως δάσκαλος σχεδόν μέχρι τον θάνατό του. Κάποια στιγμή ήρθε ως δάσκαλος και δεύτερος καλόγερος γιατί πλέον τα παιδιά είχαν αυξηθεί.
Το σχολείο μεταφέρθηκε σε άλλο κτίσμα, που άνηκε στην εκκλησία, μπροστά στην μεγάλη πλατεία του χωριού. Τα μαθήματα γινόταν εκεί μέχρι το 1900. Τότε κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατασκευάστηκε ένα νέο κτήριο που σώζεται σε άριστη κατάσταση μέχρι σήμερα και είναι γνωστό ως το “Παλιό σχολείο”.
Στην αριστερή πλευρά του σχολείου υπήρχε βρύση με τρεχούμενο νερό, η οποία στέρεψε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Πάνω από αυτή βρίσκεται επιγραφή που αναφέρει ότι: “Εκτίσθη υπό της κοινότητας Αδάμ το έτος 1900”.
Το μάθημα γινόταν με αυστηρότητα και το “ξύλο” ήταν σύνηθες φαινόμενο. Ο δάσκαλος ήταν περισσότερο χωροφύλακας και λιγότερο παιδαγωγός.
Τα μαθήματα άρχιζαν του Αγίου Δημητρίου και σταματούσαν του Αγίου Γεωργίου. Διαρκούσαν δηλαδή περίπου 6 μήνες. Μετά έπρεπε τα αγόρια να πάνε για τσομπάνηδες. Τα κορίτσια δεν πολυπήγαιναν στο σχολείο.
Τη γενική εποπτεία της λειτουργίας του σχολείου την είχε ο Δεσπότης της περιοχής. Αυτός διόριζε ή έπαυε τους δασκάλους και ήταν παρόν στην παράδοση των βαθμολογιών. Γινόταν γιορτή στην πλατεία του χωριού με μαζεμένους εκεί τους κατοίκους. Οι μαθητές έδιναν κάποιες τυπικές εξετάσεις και μοιραζόταν τα ενδεικτικά.
Το “παλιό σχολείο” λειτούργησε ως το 1935 και δίδαξαν σ’ αυτό πολοί δάσκαλοι. Κάποιοι από αυτούς ήταν οι: Γκοντζαμάνης (Κοζάνη), Κορίδης (Δουμπιά), Ε. Καλούδης, Χ. Ζαχαρούδης, Α. Ρέμβος, Α. Μωραϊτης, Ε. Μωραϊτης, Παπαχατζής (Ζαγκλιβέρι), Ε. Ρίζου και άλλοι.
Με τη μεταφορά του σχολείου στο καινούριο κτίσμα (“νέο σχολείο”) το “παλιό σχολείο” πουλήθηκε στον συνεταιρισμό.
Η θεμελίωση του “νέου σχολείου¨ άρχισε το 1929 και το κτήριο ολοκληρώθηκε το 1935, ημερομηνία που λειτούργησε και πρώτη φορά. Τα θρανία και αρκετά εποπτικά μέσα ήταν δωρεά του Σ. Καρασακαλή.
Βρίσκεται νοτιοανατολικά του χωριού σε μια έκταση 4.770 τμ.
Διαθέτει 4 αίθουσες διδασκαλίας. Αρχικά λειτούργησε ως τριθέσιο αλλά αργότερα μετατράπηκε σε διθέσιο.
Από τη δεκαετία του ’40 μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’80 ο χώρος του σχολείου έσφυζε από παιδικές φωνές, χαμόγελα και ατελείωτα παιχνίδια, όχι μόνο τις διδακτικές ώρες, άλλα και όλες τις υπόλοιπες ώρες της μέρας.
Το σχολείο ήταν το καθημερινό σημείο αναφοράς όλων των παιδιών, κυρίως των αγοριών άλλα και των κοριτσιών, για παιχνίδι, συναντήσεις και ότι άλλο προέκυπτε.
Οι περισσότεροι από εμάς (δεκαετία ΄70 και αρχές ‘80) έχουν να θυμηθούν ατελείωτες ώρες με ποδόσφαιρο. Χωριζόμασταν σε ομάδες συνήθως οι πάνω και οι κάτω (πάνω μαχαλάς και κάτω μαχαλάς) και τελειώναμε όταν βράδιαζε. Οι μπίλιες (βώλοι) ήταν επίσης άλλο αγαπημένο παιχνίδι στο πίσω μέρος του σχολείου, όπως επίσης τα φυσοκάλαμα, το μπισκοκάλα κάποιες φορές, το μπάσκετ στη δεκαετία του ’80 με τις καινούριες μπασκέτες και τόσα άλλα που ανάλογα την εποχή είχαν την τιμητική τους.
Στη δεκαετία του ’60 οι μαθητές ήταν περίπου 120. Αργότερα ο αριθμός τους άρχισε να φθίνει, φτάνοντας στη δεκαετία του ’80 τους 30, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’90, το σχολείο σταμάτησε τη λειτουργία του λόγω έλλειψης μαθητών. Οι εναπομείναντες συνέχισαν τη φοίτηση στο δημοτικό σχολείο του Ζαγκλιβερίου.
Για αρκετά χρόνια στο ίδιο κτήριο στεγαζόταν και το νηπιαγωγείο του χωριού. Λίγα χρόνια όμως μετά το κλείσιμο του δημοτικού έπαψε και αυτό να λειτουργεί, για τους ίδιους επίσης λόγους.
Στο σχολείο από το 1935 δίδαξαν: Ε. Μωραϊτης, Α. Μωραϊτου, Ι. Απαλοδήμα, Ν. Παπασταύρου, Κ. Γκατζιόλης, Μ. Ιωσηφίδου, Σ. Κακουλίδου, Σ. Μωραϊτης, Π. Κύρτσου, Ε. Λιάμου, Β. Ηλιάδης. Η Ελένη Ερμείδου είχε την πρώτη Δημοτικού στη σχολική χρονιά 1974-75. Ο πάτερ Ελευθέριος Μαυρίδης στη δεκαετία του ’70 που ήταν και δάσκαλος με τη Δόμνα (Νίτσα) Μαγνήσαλη. Αργότερα η νηπιαγωγός Ελευθερία Κατσίμπα, ο Χρήστος Ζησόπουλος, ο Θανάσης Μαγνήσαλης. Επίσης δίδαξε και ο Αλέκος Αδαμούδης για ένα μικρό διάστημα.
Περιμένουμε τη συμμετοχή σας για να συμπληρώσουμε και τους υπόλοιπους)!
Οι ανάγκες για δευτεροβάθμια εκπαίδευση όλα αυτά τα χρόνια καλυπτόταν από το Γυμνάσιο και το Λύκειο Ζαγκλιβερίου.