22 Απρ Η εκκλησία του χωριού
Η εκκλησία και τα παρεκκλήσια του Αδάμ
Το Αδάμ έχει μία εκκλησία και 7 παρεκκλήσια.
Η εκκλησία του Αδάμ βρίσκεται στη δυτική πλευρά του χωριού.
Η ανέγερσή της έγινε το 1836 και φέρει το όνομα της Αγίας Παρασκευής.
Τα 6 από τα 7 ξωκλήσια βρίσκονται περιμετρικά και το 1 εντός του χωριού. Αυτά είναι του Αγ. Παντελεήμονα, της Αγ. Παρασκευής, του Αγ. Μόδεστου, του Αγ. Φανουρίου, του Προφήτη Ηλεία και της Παναγίας Φανερωμένης, ενώ το έβδομο που βρίσκεται εντός είναι των Αγίων Αναργύρων.
Η εκκλησία του χωριού
Αφιερωμένη στην Αγία Παρασκευή η εκκλησία του χωριού βρίσκεται πίσω από την μικρή πλατεία (πλατανούδ) στα δυτικά του χωριού.
Στον ίδιο χώρο (νότια) βρίσκονται και τα κοιμητήρια του χωριού όπως επίσης στην είσοδο της εκκλησίας έχει ανεγερθεί το εκκλησάκι του Αγίου Χριστόφορου (όπως φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία).
Η εκκλησία του χωριού, όπως περίπου είναι σήμερα χτίστηκε το 1836. Κάποια στοιχεία από τη μεγάλη τους ιστορία αναφέρονται παρακάτω.
Το κτίσμα που υπάρχει σήμερα δεν είναι το αρχικό. Όταν το χωριό μεταφέρθηκε στη θέση αυτή δεν είχε εκκλησία. Ο εκκλησιασμός των πιστών γινόταν στα παρεκκλήσια του Αγίου Παντελεήμονα και τους Αγίας Παρασκευής. Τα μοναδικά που υπήρχαν την εποχή τους τουρκοκρατίας. Ο εκκλησιασμός λοιπόν, λόγο συνθηκών ήταν πολύ δύσκολος. Στην προσπάθειά να τους επιτραπεί η κατασκευή εκκλησίας, οι κάτοικοι παρουσιάστηκαν στο Εντέμ-μπέη και του ζήτησαν άδεια για ανέγερση. Ο Εντέμ, παρά του ότι είχε και Χριστιανική ρίζα δεν μπορούσε εκ θέσεως να πάρει μόνος τέτοια απόφαση, παρακάμπτοντας τους Τουρκικές αρχές. Για να μην έχει ο τους προβλήματα προσπάθησε να βρει κάποιο τέχνασμα.
Η παράδοση αναφέρει δύο τέτοια τεχνάσματα…
Για το πρώτο, λέγεται ότι υπήρχε κτίσμα δίπλα στην σημερινή εκκλησία, πριν το 1836 και χρησίμευε στον μπέη ως αποθήκη ζωοτροφών και ξύλων για το χαμάμ του που βρισκόταν εκεί δίπλα. Ίχνη του χαμάμ υπάρχουν και σήμερα.
Ο Εντέμ λοιπόν έβαλε μια έμπιστή του γυναίκα να διαδώσει ότι έβλεπε όραμα πως μια εικόνα τους Αγίας Παρασκευής βρίσκεται στα άχυρα τους αποθήκης. Από στόμα σε στόμα αυτό έγινε ευρύτερα γνωστό. Τότε ο μπέης, ζήτησε να ερευνήσουν και αφού βρήκαν την κρυμμένη από τον ίδιο εικόνα, έφτιαξε επιτροπή την οποία έστειλε τους Τουρκικές αρχές του Λαγκαδά για μεταφέρει τα γεγονότα. Οι αρχές έδειξαν εντυπωσιασμένες και επέτρεψαν την μετατροπή τους αποθήκης σε εκκλησία.
Ένα δεύτερο τέχνασμα που αποδίδεται στον Εντέμ αναφέρει πως ο τους αφού τοποθέτησε μέσα στα άχυρα εικόνες ζήτησε από τους πιστούς να πάνε στον καϊμακάμη (έπαρχος) να παραπονεθούν πως ο μπέης τους πήρε την εκκλησία και την έκανε αχυρώνα.
Μετά από έλεγχο των αρχών βρέθηκαν οι εικόνες και τότε ο Εντέμ «υποχρεώθηκε» να επιστρέψει την εκκλησία τους κατοίκους του χωριού.
Μια ιστορία που μεταφέρθηκε από στόμα σε στόμα αναφέρει πως οι χωρικοί δεν πολυπήγαιναν στην εκκλησία και κάποιοι από τους πιστούς άρχισαν να παραπονιούνται και να ζητούν την βοήθεια του μπέη.
Τότε ο μπέης συμφώνησε με τον παπά και την επιτροπή τα εξής:
Οι πιστοί τότε συνήθιζαν να βγάζουν τα παπούτσια πριν μπουν στην εκκλησία. Μια Κυριακή λοιπόν η επιτροπή κατά τη διάρκεια του εκκλησιασμού έκρυψε τα παπούτσια όλων όσων είχαν έρθει στην εκκλησία.
Αυτοί τότε πήγαν στον Εντέμ και παραπονέθηκαν ότι κάποιος τους τα έκλεψε. Με αφορμή το γεγονός ο μπέης συγκέντρωσε όλους τους κατοίκους στην πλατεία του χωριού και άρχισε να ρωτά ποιοι ήταν και ποιοι όχι στη εκκλησία. Έτσι μπόρεσε να τους διαχωρίσει βασιζόμενος και στο γεγονός ότι κάποιοι από τους δεν φορούσαν και παπούτσια. Άλλωστε εκείνες τους εποχές δεν είχαν και πολλά ζευγάρια ο καθένας τους.
Τους μεν τους άφησε ελεύθερους, τους δε τους τιμώρησε λέγοντάς τους «Για ποιον την κάνατε την εκκλησία, για μένα και δεν πηγαίνετε;»
Από τότε οι πιστοί έγιναν τακτικότεροι στον εκκλησιασμό τους.
Η πρώτη αυτή εκκλησία καταστράφηκε μαζί με όλο το χωριό τα χρόνια τους επανάστασης. Στην παλιά εκκλησία, που βρισκόταν στο σημερινό κοιμητήριο, εκκλησιαζόταν μέχρι το 1836 και πλέον χρησιμοποιείται για τη φύλαξη των οστών.
Το 1836 χτίστηκε ακριβώς δίπλα η σημερινή, μεγαλύτερη και ποιο ευρύχωρη εκκλησία.
Με τον καιρό οι πιστοί αυξήθηκαν και έγινε επέκτασή τους δυτικά τους το «λουτρό» (χαμάμ), του οποίου ένα μέρος γκρεμίστηκε.
Η πρώτη επέκταση έγινε το 1915 κατά 9 μέτρα και η δεύτερη το 1938 κατά 3 μέτρα.
Το καμπαναριό χτίστηκε το 1926.
Η εκκλησία είναι βασιλικού ρυθμού. Η τοιχογραφία τους οροφής έγινε από τον Αθανάσιο Ζωγράφο το 1836.